الف ) رابطه خوشبختى و لذت : برخى کامیابى از امکانات     موجود و رسیدن به لذتهاى ظاهرى و باطنى انسان را خوشبختى دانسته و محروم بودن از  آنها را رنج و شقاوت بر شمرده اند. حتى بسیارى از کسانى که باورهاى دینى دارند و با همین باورها زندگى مى کنند نیز دچار این اشتباه شده و دست یافتن به این لذتها را اوج خوشى خود مى دانند، و حال آن که پس از مدتى و گاه پس از رسیدن به این لذتهاى ناپایدار، دچار پشیمانى شده و راه را از چاه تشخیص مى دهند. در حالى که انسان خوشبخت کسى است که هرگز از رسیدن به سعادت ، دچار پشیمانى نشده و حسرت ایام گذشته را به دل راه نمى دهد.
در واقع لذت ، که نشانه اى از یک احساس درونى و مربوط به زمان حال است ، پیرو مطبوع بودن و یا نبودن شى ء خارج براى نفس است ، و لیکن سعادت و خوشى زندگى امرى فراتر از درون و بیرون انسان است . خوشبختى ، به مجموعه انسان تعلق مى گیرد و اختصاص به زمان حال نداشته ، بلکه شامل آینده نیز مى شود.

خوشبختى تابع مصلحت داشتن یا نداشتن عمل است ، نه مطبوع بودن یا نبودن . بدین معنا که انسان با کمک گرفتن از قوه عاقله و دستورهاى شرع ، به ارزیابى ظرفیتهاى خود مى پردازد و عملى که ظرفیت بیشترى را از او سیراب کند بر مى گزیند. چه بسیار اعمالى که مورد قبول طبع انسان است ولى به مصلحت او نیست و یا به عکس آن

 کامیابى از لذت ، مربوط به یک عضو و یا دسته اى خاص از اعضاى انسان است ، که با بکار گرفتن غریزه بدست مى آید و به عبارتى ، یک مطلوب غریزى است ؛ بدین سان تشخیص آن به وسیله تجربه ، بسیار آسان و محدود است . و لیکن با نیل به خوشبختى ، تنها یک عضو از اعضاى انسان کامیاب نمى شود بلکه این مجموعه انسان است که به اوج مى رسد. بدین جهت تشخیص عوامل آن ، مشکل و بستگى به تفسیر هستى و جهان بینى هر فرد دارد. حال اگر خوشبختى ، به معناى وصول به لذت باشد، آیا باید انسانى را که با پیروى از غریزه خود، به لذتى کوتاه دست مى یابد - هر چند از راه مشروع - خوشبخت دانست ؟ و یا فردى را که با داشتن قدرت مالى - به کامیابى از امکانات اطراف خویش مشغول است ، سعادتمند شمرد؟ چه بسیارند افرادى که در اوج ثروت و لذت ، در لحظاتى به یک بن بست رسیده و احساس عطش درونى خود را ظاهر ساخته و به شکست در زندگى اعتراف مى کنند.
بنابر این ، باید گفت : لذت ، مقارن با خوشبختى است و هر مرحله اى از سعادت و خوشى زندگى ، لذتى را به همراه دارد، اما نیل به هر گونه لذتى خوشبختى نیست . چه بسا لذتهایى که مانع از لذت شیرینتر شده و یا مقدمه اى براى رنجى دردناکتراند.

ب ) رابطه خوشبختى و آرزو: جمعى دیگر چنین پنداشته اند که سعادت و خوشبختى انسان در تحقق یافتن آرزوهاى اوست ، چنان که بیشتر مردم در بیان خوشبختى خود، آرزوها و نیل به آنها را بیان مى کنند، و سعادت کامل را براى کسى مى دانند که به تمام آرزوهاى خود رسیده است ؛ و اگر به بخشى از آنها رسیده باشد، به همان اندازه آن شخص را خوشبخت مى دانند، و کسى را که به هیچ یک از آرزوهاى خود دست نیافته باشد، بدبخت و بیچاره مى دانند.در پاسخ به چنین پندارى باید گفت که آرزو با خوشبختى در ارتباط است ؛ ولى نیل به آرزوها ضامن سعادت انسان نیست . امید و آرزو سبب تحرک و تلاش انسان مى شود. انسان در آرزوى سعادت و براى رسیدن به آن ، به سختیهاى روحى و جسمى تن در مى دهد؛ اما با این همه ، اسلام از یک سو به محدود کردن آرزوها دستور داده ، و از سوى دیگر عمیق کردن آنها را سفارش نموده است .

امام على علیه السلام - آگاه ترین مرد عالم اسلام پس از ورود رسول اکرم صلى الله علیه و آله و سلم در بیان معیارهاى خوشبختى انسان به کوتاهى آرزوها اشاره نموده و مى فرماید:
طوبى لمن قصر اءمله و اغتنم مهله . خوشا به حال کسى که آرزوهاى خود را کوتاه کند و فرصتهایش را غنیمت شمارد..